پيش‌بيني براي استمرار سلطه مستكبران در آينده از رويه‌هاي جاري و شناخته شده ابرقدرتهاست كه همواره به صورت آشكار و پنهان انجام مي‌پذيرد جهان جايگزين ، عنوان گزارشي است كه شوراي اطلاعات ملي امريكا اخيراٌ تهيه كرده است اين گزارش پنجمين گزارش از اين دست مي‌باشد نخستين گزارش در سال 1996 انتشار يافت.

اهداف: هدف از انتشار چنين گزارش‌هايي وضعيت‌سنجي و ايجاد چارچوبي براي بررسي رخدادهاي آينده، طرح‌ريزي براي استمرار سلطه خود و جلوگيري از وقوع رخدادهاي ناخوشايند براي غرب و پيگيري از قدرت‌يابي مخالفان است، همچنين مهندسي و مديريت تحولات و تغييرات آینده به ویژه تغییرات براي غرب و پيگيري تغييرات ژئوپلتيك در جهان و منطقه خاورميانه را در دستور كار دارد.

مهمترين شاخصه‌ها و ويژگي‌هاي جهان در افق 2030

براساس مفاد اين گزارش جهان آينده داراي ويژگي‌هايي است كه غالباً لرزه بر ساختار نظام سلطه مي‌اندازد و آرامش روحي و رواني مستكبران را بر هم مي‌ريزد برخي از مهمترين اين شاخصه‌ها عبارتند از:

1- افزايش نفوذ و قدرت يافتن افراد: برخلاف روند سابق كه قدرت دولت‌ها غلبه داشت در آينده ، نفوذ كلام و قدرت موج‌آفريني برخي افراد و رهبران سياسي ماهيت و جهت‌گيري تحولات را تعيين خواهد كرد.

2- شكل‌گيري نظام چندقطبي: در آينده هيچ قدرتي بلامنازع نخواهد بود.نظام تك‌قطبي در نطفه محو گرديده خواب افراطيون حاكم بر امريكا تعبير نخواهد شد ، اين گزارش مي‌گويد هيچ قدرت برتري در آينده شاهد نيستيم، قدرت بين شبكه‌ها و ائتلافها خواهد بود و توزيع قدرت جهاني امري برگشت‌ناپذير‌ است

3- افزايش شهرنشيني و مهاجرت: افزايش شهرنشيني 60 درصدي مشكلات اقتصادي و اجتماعي فراواني را در پي خواهد داشت حاشيه‌نشيني چالشهاي امنيتي را پديد آورد.

4- كمبود منابع و درهم تنيدگي منابع حياتي: بخاطر افزايش بي‌رويه جمعيت ،  نيازهاي براي منابع آب، غذا و انرژي افزايش مي‌يابد و نياز به يك منبع و يك كالا نياز به ساير كالاها، نيز ارتباط دارد و اين ارتباط متقابل منابع، چالشها و بي‌ثباتي‌هايي را بنبال خواهد داشت.

5- اقتصاد جهاني مستعد بحران: اقتصاد جهاني مستعد بحران است و مشخص نيست كه آيا اين بي‌ثباتي اقتصادي به يك الگوي قدرت چندقطبي اقتصادي در جهان منجر خواهد شد يا فروپاشي قدرتهاي اقتصادي جهان و برهم خوردن نظم موجود را در پي خواهد داشت در هر صورت پيش‌بيني تحولات بعدي دشوار مي‌باشد.

6- ابهام در تأثير گسترش فناوريهاي نوين: بدون ترديد فناوريهاي نوين به شكلي بي‌مهار گسترش مي‌يابند . اما مشخص نيست كه آيا اين موج گسترده و فراگير استفاده از فناوريهاي مدرن به افزايش توليد و حل مسائل و مشكلات اقتصادي و مديريت مسائل ناشي از افزايش جمعيت منجر خواهد شد يا وضع موجود را نیز نابسامان خواهد ساخت.

7- فقدان توانمندي امريكا براي بازتوليد ارتباط با همسايگان جديد: امريكا منفور ملت‌ها و دولت‌هاست . اگر تغييرات گسترده در جهان رخ دهد و جغرافياي سياسي جهان دستخوش تغيير شود ، ايالات متحده قادر نخواهد بود ارتباط سازنده‌اي با همسايگان جديد خود داشته باشد.

سناريوهاي محتمل:

در آشفته بازار سياسي كه گزارش‌هاي آينده پژوهانه ترسيم مي‌كنند بطور قطعي و يا نزديك به واقع ، نمي‌توان آينده را پيش‌بيني و پيشگويي كرد و افزون بر اين وضعيت، نهادهاي اطلاعاتي و امنيتي امريكا عاجز از پيش‌بيني‌هاي واقع‌بينانه هستند . در عين حال چند سناريوي محتمل را ارائه كرده‌اند:

1- سناريوي موتور خاموش: در اين سناريو كه بدترين سناريوي ممكن خوانده شده است خطر درگيري بين دولت‌ها و حكومت‌ها افزايش مي‌يابد و ايالات متحده ناچار مي‌شود به درونگرايي بپردازد و به درون مرزهاي خود بازگردد و از غارت منافع و اموال سرزمين‌‌هاي ديگر مناطق جهان صرفنظر كند.

2- همگرايي: بهترين سناريو اين است كه افزايش همكاريهاي متقابل چين و امريكا تحقق يابد و اين روند به همگرايي امريكا با ديگر قدرتهاي جهان منجر شود.

3-نابرابريهاي جهاني زمينه‌ساز افزايش تنش‌هاي اجتماعي در جهان: در اين حالت نابرابريهاي اجتماعي موجب افزايش تنش‌ها و بي‌ثباتي سياسي و اجتماعي در جهان خواهد شد در نتيجه برخي كشورها به برندگاني بزرگ تبديل شده و برخي ديگر بازنده خواهد بود و به احتمال زياد قدرتهاي سلطه‌گر كنوني كه منفور ملت‌ها و دولت‌هاي جهان هستندبازنده خواهند بود.

4- جهان در چنبره بازيگران غير دولتي با لحاظ بهره‌مندي از فناوريهاي نوين نقش اصلي را در معادلات و مسائل جهاني ايفا كنند آنان از اين عنوان به جهان بدون دولت‌ها تعبير كرده‌اند .

در اين گزارش وزن آسيا در برابر امريكا و اروپا (يعني جهان غرب) سنگيني مي‌كند و اين روند ناخوشايند استكبار جهاني نیست  و از اين رو بي‌ثباتي و ناامني را در منطقه افزايش مي‌دهند افكار عمومي را به انحراف مي‌كشند تلاش مي‌كنند جنبش‌ها و حركت‌ها را مصادره كنند و اين تحولات را به وضع سابق بازگردانند . لكن واقعيات موجود بيانگر اين تحليل است كه هرگز جهان به گذشته باز نخواهد گشت و امپراطوري زر و زور و تزوير جهاني فرو خواهد پاشيد.